NYSA - NOCNY ATAK NA SZANIEC BLOKHAUZ - 30 IV/1 V 1807 R.

Na prośbę Pedra fragment z mojej książki (P. Malicki, Wielka Armia Napoleona na Śląsku 1806-1808):

"Rankiem 20 IV 1807 r. Hieronim pojawił się w kwaterze Vandamme`a, później dokonał przeglądu prac oblężniczych prowadzonych pod Nysą. Następnie na jego rozkaz artyleria oblężnicza otworzyła ogień na Nysę (w godz. 6-10), po czym dwóch parlamentariuszy (w tym adiutant Hieronima) udali się w kierunku umocnień twierdzy żądając od gubernatora poddania miasta. Steensen pozostał jednak nieugięty. Podczas wizyty Hieronim zwrócił swemu podkomendnemu uwagę na Blokhauz i pruskie posterunki wysunięte na przedpolu twierdzy, co razem ograniczało działania korpusu oblężniczego. W rzeczywistości ten punkt oporu nie był izolowany, choć wysunięty na przedpole twierdzy. Między samym Blokhauzem, a stokiem bojowym twierdzy znajdowały się punkty tymczasowo umocnione w postaci młyna i folusza położonych nad Młynówką. Dyspozycje opuszczającego oblężenie dowódcy IX korpusu nakazywały gen. Vandamme`owi zlikwidowanie zagrożenia ze strony pruskiego fortu oraz punktów obronnych nad Młynówką. Przez kolejne dni pracowano nad przygotowywaniem baterii dla dział, które dotarły pod Nysę ze Świdnicy w dwóch konwojach 18 IV (5 armaty 12-funtowe i 1 moździerz) oraz 28 IV (6 armat 12-funtowych i 1 moździerz). Wraz z ukończeniem 29 IV czterech nowych baterii (były to baterie oznaczone jako „bis” o numerach 1,5,6 i 7) gen. Vandamme mógł przystąpić do wykonania rozkazu Hieronima. Ostatnie dyspozycje w sprawie koordynacji ataku zostały wydane przez Vandamme`a 30 IV wieczorem, po czym 5 kolumn szturmowych złożonych z ochotników oczekiwało sygnału do ataku.
Po osłoną ciemności i huku dział po północy kolumny rozpoczęły ruch w kierunku wyznaczonych im celów. Pierwsza kolumna (200 ludzi z 2 baonu lekkiego) pod dowództwem mjr. v. Bruxelli, wraz z wspierającą ją drugą kolumną (200 ludzi z 1 baonu lekkiego) płk. v. Neubronna, otrzymały zadanie zaatakowania Blokhauzu, bronionego przez ponad 70 żołnierzy i 1 oficera. Zbliżając się do pruskiego punktu obronnego nad Młynówką, kolumny zbliżyły się pod osłoną ciemności do samego rowu otaczającego szaniec. Dopiero wówczas Prusacy dostrzegli podchodzącego przeciwnika, który przy odgłosie rogów lekkiej piechoty wirtemberskiej, rozpoczął szturm na Blokhauz, wypełniając głęboki na ok. 1,8 m rów faszynami. Saperzy natomiast przystąpili do niszczenia palisady. Pomimo silnego ogień kartaczowego Prusacy nie zdołał powstrzymać szturmujących piechurów. Przewaga liczebna spowodowała, że w ciągu ok. 15 min. Blokhauz został opanowany po walce na bagnety, bez jednego wystrzału ze strony atakujących. Prusacy stracili ok. 30 zabitych oraz 1 oficera i 50 żołnierzy wziętych do niewoli. W ręce żołnierzy wirtemberskich dostało się 14 dział z czego 6 zagwożdżono. Straty własne oceniono na 3 zabitych i 6 rannych.
Z równą łatwością kolumna trzecia (50 ludzi z pułku piechoty ks. Wilhelma) opanowała pruski posterunek w walcowni foluszu, złożony z 1 podoficera i 20 żołnierzy. Również powodzeniem zakończył się atak kolumny kpt. v. Bauera (100 ludzi z pułków piechoty Kronprinza i Lilienberga), która zdjęła załogę (1 podoficer i 20 żołnierzy) młyna (Johannismühle). W czasie, gdy wspomniane kolumny szły do ataku, ppłk v. Hügel na czele piątej kolumny (200 ludzi z 1 baonu strzelców) przeszedł most na Młynówce i skierował się ku zabudowaniom ogrodu książęcego. Nieliczna załoga (2 oficerów i 40 żołnierzy) została wzięta do niewoli, a budynki podpalone. Chcąc wykorzystać moment, kolumna ta skierowała się ku śluzie nr I z zamiarem jej zniszczenia, jednak na tym posterunku Prusacy już nie dali się zaskoczyć i odpowiedzieli w porę ogniem. Dopiero teraz działa twierdzy (głównie bastiony nr V – VII) skierowały swój ogień na linię Młynówki, a garnizon zajął pozycje bojowe. Zaalarmowany wystrzałami dowódca fortu Prusy mjr v. Weger wyszedł ze swoją rezerwą w kierunku śluzy nr I. Po rozpoznaniu sytuacji wysłał 100 żołnierzy z kpt. v. Gerskowem w kierunku Blokhazu, do którego zbliżał się również oddział inżynierów z kpt. Schulzem i Vatterim. W tym czasie jednak wszystkie atakujące kolumny korpusu oblężniczego wycofywały się w kierunku paraleli zabierając ze sobą część dział oraz jeńców.
Straty, jakie poniósł garnizon Nysy podczas tego nocnego ataku były znaczne. Jedynie ok. 20 ludziom z zaatakowanych posterunków udało się dotrzeć do śluzy nr I, reszta tj. ok. 90 żołnierzy, 2 podoficerów i 3 oficerów (kpt. v. Lanken, por. v. Pfeil i chor. v. Boguslawski) zostało wziętych do niewoli. Dla porównania atakujący mieli 4 zabitych i 15 rannych. Zniszczenia dokonane w Blokhauzie uczyniły go zupełnie nie zdolnym do dalszej obrony. Przedpiersia zostały rozkopane, a palisady poprzewracane. Choć Prusacy utrzymali go przez dzień, to wieczorem 1 V gubernator wydał rozkaz do ewakuacji, tego co w nim pozostało. W ręce żołnierzy wirtemberskich dostały się 2 armaty 3-funtowe i 2 moździerze 10-funtowe. Poza tym 1 armata 12-funtowa i 2 armaty 6-funtowe zostały zagwożdżone, a lawety zniszczone i wrzucone do bagna. Jedynie 1 haubica 7-funtowa i 1 moździerz 10-funtowy pozostały na wyposażeniu Blokhauzu. Utrata tej pozycji odbiła się niekorzystnie na obronności twierdzy. Przede wszystkim wykazała brak czujności wśród żołnierzy pruskich pełniących nocne warty. Dotychczasowy brak aktywności ze strony wojsk oblężniczych doprowadził do poważnych zaniedbań, za które winą należało obarczyć oficerów. W konsekwencji zniszczenia poprzez podpalenie zabudowań obu młynów położonych nad Młynówką oraz ogrodu książęcego powstała luka w systemie obrony przedpola i choć rezerwa Wegera zajęła tuż po nocnym ataku wcześniej utracone posterunki, to jednak nie była w stanie utrzymać ich w ciągu dnia, głównie dotyczyło to samego Blokhauzu."

Sharf prosiłabym zapodał plan fortu (szańca ) z planu i pare fotek Smile

[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych]

Bastion zbudowany został w 1741 r. przez Austriaków jako prosty szaniec palisadowy, w 1745 r. przebudowany w lunetę wielokrotnie wzmacniany w XIX w. . Całość bastionu ( blokhauzu) otaczała fosa połączona kanałem z rzeką Nysą i rzeką Białą. Po przebudowie w latach 1878-1880 dawny narys zachował się tylko w kształcie stawu-fosy otaczającego fort, którego powierzchnia została zmniejszona przez usunięcie flanków.Fort w dzisijeszym stanie widoczny na fotach ( i na żywo) jest własnie tworem z lat 1878 .